لیزر پیدیال (PDL) یکی از پیشرفتهترین روشهای درمان ضایعات پوستی است که با طول موج ۵۷۰ تا ۵۹۵ نانومتر کار میکند و نور آن مستقیماً توسط هموگلوبین رگهای خونی سطحی جذب میشود. همین ویژگی باعث میشود تا بدون آسیب به بافت سالم، خالهای عروقی، قرمزی، جای جوش، کلوئید و اسکارها به مرور از بین بروند. این لیزر برای جوانسازی پوست و تحریک کلاژنسازی نیز کاربرد دارد و پوست را شفافتر و یکنواختتر میکند. درمان معمولاً بدون درد و با بیحسی موضعی انجام میشود و پس از هر جلسه، تنها کمی کبودی موقت و قرمزی باقی میماند که طی چند روز رفع میشود. دوره نقاهت ندارد و نتایج در چند جلسه کاملاً قابل مشاهده است. لیزر پیدیال در ایران در مراکزی مانند بیمارستان رازی و کلینیکهای مجهز تهران و کرج انجام میشود و بهدلیل ایمنی بالا و اثر ماندگار، یکی از گزینههای اصلی برای رفع ضایعات پوستی و بازسازی طبیعی پوست به شمار میآید.
فهرست آنچه در ادامه خواهید خواند…
مکانیسم اثر بر عروق پوست
لیزر پی دی ال (PDL) با فناوری نور پالسی و طول موجی میان ۵۷۰ تا ۵۹۵ نانومتر، مستقیماً به همو گلوبین موجود در عروق سطحی پوست هدف میگیرد. در این فرآیند، انرژی نوری به گرما تبدیل میشود و باعث تخریب دقیق دیواره رگهای غیر طبیعی میگردد، بدون آنکه بافتهای اطراف آسیب ببینند. به همین دلیل، از این لیزر برای درمان ضایعاتی مانند ماه گرفتگی، روزاسه، قرمزیهای مزمن و واریسهای سطحی صورت استفاده میشود. ویژگی مهم مکانیسم لیزر پی دی ال در انتخاب گرمای هدفدار و کنترلشده است؛ یعنی انرژی دقیقاً در موضع مورد نظر تخلیه میشود. بدن طی چند روز رگهای تخریبشده را جذب میکند و رنگ پوست یکنواختتر میشود. این عملکرد انتخابی، پایه علمی اصطلاح “فوتوترمولیز انتخابی” در درمان با PDL است که آن را از سایر روشهای تهاجمی پوست، ایمنتر و دقیقتر میسازد.
Pulsed dye laser is a vascular-specific device using wavelengths around 585–۵۹۵ nm to target hemoglobin, effectively treating vascular lesions like rosacea and port-wine stains.
لیزر رنگی پالسی با طول موج حدود ۵۸۵ تا ۵۹۵ نانومتر مستقیماً همو گلوبین را هدف میگیرد و برای درمان ضایعات عروقی مانند روزاسه و ماه گرفتگی بسیار مؤثر است.
منبع : asds
تفاوت لیزر PDL با دیگر لیزر های پوستی
تفاوت کلیدی لیزر پی دی ال (PDL) با دیگر لیزر های پوستی در هدف درمان و نوع جذب انرژی نهفته است. در حالیکه لیزر های رایج مانند CO2 یا فرکشنال بر پایه تبخیر یا لایهبرداری اپیدرم عمل میکنند، لیزر PDL عملکردی عروقی و غیر تهاجمی دارد. این دستگاه فقط روی همو گلوبین متمرکز میشود و بدون ایجاد زخم یا سوختگی، رگهای سطحی، اسکار های قرمز و لکهای عروقی را از بین میبرد. همچنین برخلاف لیزر های حرارتی، در PDL درد، التهاب و دوره نقاهت بسیار کمتر است. از نظر ایمنی، نیاز به بیحسی و خنککننده سطح پوست دارد که احتمال عارضه را تقریباً به صفر میرساند. به همین دلیل، پزشکان در درمان ضایعات عروقی صورت، کودکان و پوستهای روشن، PDL را انتخاب اول میدانند؛ ترکیبی از علم دقیق و زیبایی طبیعی پوست.
| ویژگی | PDL | دیگر لیزرها |
|---|---|---|
| محل اثر | عروق سطحی پوست | لایههای عمیقتر پوست |
| درد و نقاهت | کم و کوتاهمدت | بیشتر و طولانیتر |
| نوع انرژی | جذب توسط همو گلوبین | جذب توسط آب و رنگدانه |
| کاربرد اصلی | قرمزی، ضایعات عروقی | جوانسازی و لایهبرداری پوست |
کاربردهای درمانی
لیزر پی دی ال یا Pulsed Dye Laser یکی از تکنولوژیهای پیشرفته در حوزه درمانهای عروقی پوست است که با استفاده از نور انتخابی در محدوده ۵۷۰ تا ۵۹۵ نانومتر، مستقیماً به همو گلوبین موجود در رگهای سطحی پوست و رفع واریس های مویرگی اثر میگذارد. این روش بدون آسیب به بافت اطراف، رگهای غیر طبیعی را از بین میبرد و جریان خون در ناحیهی ملتهب را کاهش میدهد. PDL کاربردهای متنوعی از درمان خالهای مادرزادی و ضایعات عروقی گرفته تا رفع قرمزی و التهاب ناشی از روزاسه دارد. علاوه بر درمانهای پزشکی، اثرات زیبایی قابل توجهی نیز در صافتر شدن بافت پوست و تحریک کلاژن سازی طبیعی پوست دیده شده است. به دلیل ایمنی بالا، دوره نقاهت کوتاه و اثربخشی چشمگیر، این دستگاه در کلینیکهای تخصصی پوست ایران به عنوان یکی از مؤثرترین لیزرهای درمانی شناخته میشود.
درمان خالهای عروقی
خالهای عروقی یا ماهگرفتگیها از جمله ضایعات پوستی هستند که در اثر گشاد شدن عروق سطحی و تجمع خون در پوست ایجاد میشوند. لیزر پی دی ال با تمرکز نور بر رنگدانه قرمز خون، میتواند این عروق را هدف گرفته و آنها را به طور کنترلشده از بین ببرد. در هر جلسه لیزر، بخشی از شبکهی عروقی تخریب شده و بدن طی چند هفته آن را جذب میکند. معمولاً بین ۴ تا ۱۰ جلسه درمانی برای رفع کامل ضایعات نیاز است. برتری این روش در آن است که بدون ایجاد زخم یا تغییر رنگ پوست انجام میشود و حتی در کودکان و پوستهای حساس نیز قابل استفاده است. همچنین در حوزه درمان و زیبایی پوست، استفاده از دستگاههای جدید الکس دایود برای حذف موهای زائد و بهبود سلامت پوست، مکملی مؤثر در کنار لیزر PDL به شمار میرود. پس از درمان، قرمزی موقت یا کبودی خفیف طبیعی است و در مدت کوتاهی برطرف میشود. ماندگاری نتایج لیزر PDL معمولاً دائمی است و احتمال بازگشت خال بسیار پایین خواهد بود.
درمان اسکار و جای زخم
یکی از کاربردهای مؤثر لیزر PDL درمان اسکارهای قرمز و جای زخمهای برجسته است. در این روش، انرژی لیزر پی دی ال به رگهای خونی تغذیهکنندهی بافت اسکار تابانده میشود و با منقبض کردن آنها، منبع اکسیژن و تغذیه زخم کاهش مییابد. این فرآیند موجب کمرنگ شدن، صاف شدن و نرم شدن بافت اسکار میگردد. همچنین تابش حرارت کنترلشده لیزر پی دی ال ، تولید کلاژن جدید را در پوست تحریک کرده و به بازسازی طبیعی کمک میکند. درمان معمولاً در ۳ تا ۶ جلسه با فواصل ۴ تا ۶ هفتهای انجام میشود. نسبت به روشهایی مانند لیزر CO2 یا فرکشنال، عارضههای کمتر و زمان ترمیم بسیار کوتاهتری دارد. استفاده از پمادهای زینک اکساید و ضد آفتاب SPF 30+ پس از لیزر برای جلوگیری از تحریک پوست توصیه میشود. نتیجه، پوستی یکنواختتر و همرنگتر با بهبود محسوس ظاهر زخم است.
تاثیر در جوانسازی
لیزر پی دی ال علاوه بر کاربردهای درمانی، نقش برجستهای در جوانسازی و بازسازی پوست دارد. در بیماران مبتلا به روزاسه یا قرمزی مزمن پوست، این لیزر با هدف قرار دادن عروق متسع پوست صورت، به تدریج قرمزی را کاهش میدهد و سطح پوست را یکنواخت میکند. فرآیند جذب همو گلوبین و تبدیل آن به گرمای موضعی سبب کاهش جریان خون در عروق غیر طبیعی و در نتیجه، محو ظاهر قرمز میشود. افزون بر این، تحریک کلاژن سازی تدریجی با این لیزر باعث نرمتر شدن بافت، کاهش منافذ باز و افزایش شفافیت کلی پوست میگردد. درمان روزاسه معمولاً در ۲ تا ۳ جلسه انجام میشود و به علت غیر تهاجمی بودن، نیازی به دوره نقاهت ندارد. به همین دلیل، PDL به عنوان یکی از روشهای ایمن برای بازگرداندن شادابی و رنگ طبیعی پوست صورت شناخته میشود.
مزایا و عوارض
لیزر پی دی ال یکی از پیشرفتهترین فناوریهای درمانی پوست است که به دلیل عملکرد انتخابی روی همو گلوبین، بدون آسیب به بافت اطراف، نتایج دقیق و ایمنی ایجاد میکند. از مهمترین مزایا میتوان به درمان سریع، کاهش التهاب، بهبود اسکار و خالهای عروقی و تحریک کلاژن سازی طبیعی اشاره کرد. این روش بدون نیاز به بستری و با دوره نقاهت کوتاه یا صفر انجام میشود. در مقابل، عوارض احتمالی شامل کبودی موقت، قرمزی خفیف یا سوزش گذراست که معمولاً ظرف چند روز برطرف میشود. رعایت مراقبتهای پس از لیزر، مانند مصرف ضد آفتاب و پرهیز از نور مستقیم، بروز این واکنشها را به حداقل میرساند.
| مزایا | عوارض احتمالی |
|---|---|
| درمان دقیق و انتخابی بدون آسیب به بافت اطراف | کبودی یا قرمزی موقت تا ۲ هفته |
| بدون نیاز به بستری یا دوره نقاهت | احساس سوزش یا گرمای خفیف هنگام درمان |
| مناسب برای سنین و رنگ پوستهای مختلف | حساسیت کوتاهمدت به نور خورشید |
| تحریک تولید کلاژن و بهبود بافت پوست | در صورت اجرای غیر تخصصی احتمال سوختگی جزئی |
| نتایج ماندگار با جلسات منظم | خشکی یا پوستهریزی جزئی در بعضی نواحی |
موارد منع استفاده
لیزر پی دی ال با هدف از بین بردن ضایعات عروقی پوست روشی ایمن شناخته میشود، اما در برخی شرایط انجام این درمان توصیه نمیگردد. افرادی که به اختلال های انعقادی یا بیماری های خون مبتلا هستند، باید پیش از شروع جلسات تحت ارزیابی دقیق پزشک قرار گیرند. وجود عفونت فعال پوستی، تبخال در ناحیه درمان یا التهاب شدید نیز میتواند ریسک عوارض را افزایش دهد. بیماران باردار یا شیرده بهتر است این روش را به بعد از دوره حساس خود موکول کنند. مصرف دارو های حساسیت زا به نور مانند برخی آنتی بیوتیک ها، یا سابقه واکنش شدید به نور، از دیگر موانع انجام این لیزر است. همچنین کسانی که اخیراً برنزه کردهاند یا از سولاریوم استفاده داشتهاند، باید تا تثبیت رنگ طبیعی پوست صبر کنند تا ایمنی درمان کامل شود.
تعداد جلسات و هزینه درمان با PDL
درمان با لیزر پی دی ال فرآیندی مرحلهای و برنامهریزیشده است که برای رسیدن به نتیجهی کامل، نیاز به چند جلسه متوالی دارد. تعداد جلسات بر اساس نوع ضایعه، رنگ پوست و واکنش بدن متفاوت است. معمولاً بین ۳ تا ۱۰ جلسه درمان در فواصل ۳ تا ۶ هفتهای انجام میشود تا بدن فرصت ترمیم داشته باشد. مراقبتهای پس از درمان شامل استفاده از پماد زینک اکساید، کمپرس سرد در ۲۴ ساعت اول و محافظت مداوم از پوست در برابر نور خورشید است. بیمار بهتر است تا یک هفته از آرایش یا محصولات تحریککننده استفاده نکند. مزیت اصلی این درمان، عدم نیاز به نقاهت و بازگشت سریع به فعالیت روزمره است. رعایت دقیق توصیههای متخصص، احتمال عوارض را به حداقل رسانده و اثربخشی درمان با PDL را به حداکثر میرساند.
میانگین جلسات
لیزر پی دی ال بسته به نوع و عمق ضایعهی پوستی، به صورت چند مرحلهای انجام میشود تا بهترین نتایج قابل مشاهده باشند. در بیشتر بیماران، بین ۴ تا ۸ جلسه کافی است؛ اگر ضایعه عروقی عمقیتر باشد، پزشک درمان را تا حداکثر ۱۰ جلسه ادامه میدهد. فواصل توصیهشده بین جلسات معمولاً ۴ تا ۶ هفته است تا پوست فرصت بازسازی طبیعی داشته باشد. در درمان خالهای مادرزادی و ماه گرفتگی معمولاً جلسات بیشتری نیاز است، اما در مواردی نظیر روزاسه یا اسکارهای قرمز تعداد جلسات کمتر است. پاسخ پوست معمولاً از جلسهی دوم بهوضوح مشاهده میشود. رعایت فواصل استاندارد درمان بهویژه در بیماران دارای پوست حساس یا روشن اهمیت بالایی دارد تا از تحریک بیش از حد و کبودی جلوگیری شود و نتیجهی پایدارتر و یکنواختتری حاصل گردد.
برآورد هزینه در ایران ۱۴۰۴
هزینهی درمان با لیزر پی دی ال در ایران بسته به محل کلینیک، گستردگی ضایعه و دستگاه مورد استفاده متفاوت است. بهطور میانگین، در کلینیکهای تهران هزینه هر جلسه بین ۱ تا ۲ میلیون تومان محاسبه میشود. در مراکز بینالمللی مانند بیمارستان رازی تهران، تعرفهها بر اساس دلار (حدود ۳۰ تا ۵۰ دلار) تعیین شده است که مخصوص بیماران خارجی است. در کلینیکهای کرج مانند آسمان آبی، هزینهها با حفظ کیفیت درمان، کمی پایینتر است. از آنجا که درمان لیزر معمولاً به چند جلسه متوالی نیاز دارد، برخی مراکز بستههای تخفیفی چند جلسهای ارائه میکنند. مهمترین نکته در انتخاب مرکز، تخصص پزشک و استاندارد بودن دستگاه لیزر پی دی ال است، زیرا مهارت اجرا تأثیر مستقیمی بر اثربخشی درمان و جلوگیری از عوارضی مانند کبودی یا سوختگی پوست دارد.
سوالات رایج درباره لیزر پی دی ال
چرا در برخی بیماران پس از لیزر، قرمزی موقتی عود میکند؟
عود قرمزی معمولاً به علت افزایش موقت التهاب موضعی یا فعال شدن دوباره جریان خون در عروق تخریب نشده است. در این حالت، عارضه نشانه بازسازی سطحی پوست است و دائمی نیست. پزشک معمولاً با کاهش انرژی در جلسات بعدی یا افزودن داروهای ضد التهاب، التهاب را کنترل میکند.
آیا PDL در درمان ضایعات غیر پوستی هم کاربرد دارد؟
بله، در برخی مراکز تخصصی از لیزر PDL برای درمان همانژیومهای ناحیه دهان و حنجره، خونمردگیهای چشمی و ضایعات عروقی داخلی استفاده میشود. با این حال، انجام آن نیاز به دستگاههای سفارشی و تیم مجهز در بیمارستان دارد و در کلینیکهای پوستی رایج نیست.
چرا تنظیم مدت پالس در ایمنی PDL اهمیت دارد؟
مدت پالس تعیین میکند که انرژی لیزر چه مدت روی بافت بماند. اگر پالس طولانیتر از زمان گرم شدن عروق باشد، خطر سوختگی و آسیب اپیدرم افزایش مییابد. در مقابل، پالس خیلی کوتاه منجر به تخریب ناکامل رگ میشود. بنابراین، پزشک با توجه به نوع ضایعه و ضخامت پوست، پارامترها را تنظیم میکند.
